Psychiatrie
Het medisch specialisme psychiatrie
Psychiatrie richt zich op diagnostiek en behandeling van psychische ziekte en psychische kwetsbaarheid, die zich zowel in recidiverende als chronische functiestoornissen en in aanpassingsproblemen kan uiten. De psychiatrie behoort tot de oudste en grootste medische specialismen. Psychische klachten en stoornissen komen zeer veel voor in de algemene bevolking en nog meer bij maatschappelijk kwetsbare groepen.
De psychiatrie maakt deel uit van de geestelijke gezondheidszorg. De consequentie daarvan is dat psychiaters interdisciplinair samenwerken met andere beroepen, zoals psychologen. In dit verband valt aan psychiaters de zorg toe voor de meest ingrijpend gestoorde en de meest complexe patiënten en in elk geval zijn zij verantwoordelijk voor die behandelingen waarin medicamenteuze of anderszins biologische interventies een plaats hebben. Vrijwel altijd maken communicatieve of psychotherapeutische aspecten deel uit van de behandeling en richt de aandacht zich niet alleen op de individuele patiënt maar ook op diens directe leefomgeving. Psychiaters zijn daardoor breed georiënteerde medisch specialisten.
Psychiaters werken in tegenstelling tot de meeste andere medisch specialisten niet alleen in het algemene ziekenhuis, maar voornamelijk in andere zorginstellingen, zoals geïntegreerde ggz-instellingen en instellingen voor kinder- en jeugdpsychiatrie, verslavingszorg en forensische psychiatrie. Daarnaast werkt een grote groep in een zelfstandige praktijk.
De vraag naar psychiatrische behandeling groeit gestaag en wereldwijd. De WHO beschouwt om deze reden de psychiatrie zelfs als het medisch specialisme van de toekomst. Psychiatrische ziekten zijn complex. Psychiatrische ziekten zijn het resultaat van een wisselwerking tussen aanlegfactoren en omgevingskenmerken, en in het behandelbeleid krijgen alle aspecten aandacht. De evidence-based benadering is in de psychiatrie breed geaccepteerd, hetgeen bijvoorbeeld blijkt uit de vele behandelrichtlijnen die inmiddels zijn ontwikkeld.
De psychiatrie is in de geneeskunde in het algemeen in vele opzichten relevant. Psychiatrische comorbiditeit komt zeer veel voor in algemene ziekenhuizen en verpleeghuizen. Ouderen zijn wat dit betreft een kwetsbare en tevens een snel groeiende groep. Het belang van de psychiatrie voor volwassenen blijkt onder andere uit de mate waarin mensen met psychische klachten uitvallen uit het arbeidsproces. Psychische en gedragsstoornissen van kinderen en adolescenten krijgen steeds meer aandacht.
De opleiding
In de OOR N&O werken vijf instellingen en ziekenhuizen samen in het opleidingsconsortium Psychiatrie Noord-Nederland: het Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) van het UMCG, Lentis (Groningen), GGZ Friesland, GGZ Drenthe en Dimence (Overijssel). Alle vijf bieden zij de volledige opleiding psychiatrie. Via de rechterkolom op deze pagina leest u meer over de specifieke opleidingen.
De hoogleraar psychiatrie en afdelingshoofd van het UCP is voorzitter van het opleidersoverleg. Het belangrijkste product van deze samenwerking is een gezamenlijk onderwijsprogramma voor aios, gebaseerd op het tutorgroepmodel. Ook organiseert het consortium vijf keer per jaar een nascholingsbijeenkomst. Aios worden voor deze bijeenkomsten uitgenodigd en kunnen gratis deelnemen. Op de webstie van het Wenckebach Instituut vind u meer informatie over de nascholingsbijeenkomsten.
Daarnaast wordt in kleinschaliger samenwerking onderwijs aangeboden binnen de eigen opleidingsinstelling, vooral gericht op communicatieve en psychotherapeutische vaardigheden, en ook op algemene somatische en specifiek neurologische kennis.
De huidige opleiding omvat vierenhalf jaar en bestaat uit een basisopleiding van drie jaar, een verplichte stage sociale psychiatrie van een half jaar en een keuzejaar. Naar verwachting worden de nieuwe opleidingseisen, gebaseerd op het CanMeds competentiemodel, in januari 2010 ingevoerd. In het nieuwe model wordt regelmatig getoetst en is er veel aandacht voor zelfstudie.
Differentiatie
In het nieuwe model wordt een differentiatie geïntroduceerd in de aandachtsgebieden kinder- en jeugdpsychiatrie, volwassenenpsychiatrie en ouderenpsychiatrie. De opleidingsduur blijft vierenhalf jaar maar de verdeling wijzigt: tweeënhalf jaar basisopleiding en twee jaar verdieping in één van de aandachtsgebieden.
Subspecialisatie
Na registratie als psychiater is een eenjarige opleiding tot kinder- en jeugdpsychiater mogelijk, mits het keuzejaar ook hieraan is besteed. Deze opleiding verzorgt Accare.
Meer informatie
Meer informatie over de opleiding en de sollicitatieprocedure vindt u op de website www.psychiatrieopleiding-noord.nl. Bennard Doornbos, aios in het UMCG vertelt over de opleiding. Bekijk het filmpje.
Algemene informatie vindt u op de website van de beroepsvereniging Nederlands Vereniging voor Psychiatrie (NVvP). Veel informatie over de psychiatrie is te vinden via de website www.psychiatrienet.nl.